Zelf-Leiderschap

Werken met IFS

Het doel van Intern Family Systems (IFS) is om mensen te helpen harmonie en balans te brengen in hun eigen interne systeem. IFS bestaat uit een theorie en een methodiek. De kern van het IFS-model is het concept dat ieder van ons uit meerdere psychologische delen bestaat. Delen kunnen gezond, gewond of beschermend zijn. En dat er een Zelf is, dat geen deel is, maar je bron, wat je ervaart als het meest authentieke Zelf. IFS helpt je om je Zelf te onderscheiden van je delen. Op die manier kan het Zelf een relatie opbouwen met al je delen. Het Zelf helpt de delen met wat ze nodig hebben:

• • De gezonde delen door ze de ruimte te geven.
  • De gewonde delen (vaak kinddelen) helen van hun wonden door ze de zorg te bieden die ze nodig hadden en ze te helpen met hun pijnlijke overtuigingen die ze vasthouden sinds hun ervaringen.
  • De beschermende delen te kalmeren door ze te laten ervaren dat de zij niet meer hoeven te zorgen voor de gewonde delen. Soms kiezen deze delen een andere rol of worden inactief.

De methodiek omvat interne helende dialogen. Een reis naar je innerlijk vastgelegde belevingen, overtuigingen en ervaringen die levensremmend zijn en deze stapje voor stapje te transformeren naar levensgroeiende ervaringen. IFS maakt de beweging van overleven naar leven. Van interne sturing vanuit een bang of gesloten hart naar interne sturing vanuit een open hart.

Zelfleiderschap door Zelfbewustzijn.

Laten we beginnen met goed nieuws: ieder mens, wat ons ook is overkomen, heeft een bron van wijsheid en helderheid in zich. Een bron waar vanuit rust ervaren wordt en we dit uitstralen. Ieder mens kan compassie voelen voor onszelf en anderen. Dit is onze kern, ons Zelf. Het is er altijd en kan niet kapot.

Het kan wel zo zijn dat het voelt of Zelf ver te zoeken is. Als we stress voelen, gefrustreerd zijn, drie dingen tegelijk willen doen, oordelend zijn, in een piekermodus komen, of per se de deadline willen halen, dan wordt het Zelf weggedrukt door de modus waarin we terecht komen. Als het lang duurt zeggen we ook dat we ons Zelf kwijt raken. We gaan het ons Zelf hervinden in meditaties of in yogaoefeningen of tijdens een wandeling naar de natuur. Maar wat nu als we altijd iets van dit Zelf bewust zijn en behouden, nét groot genoeg dat we door ons Zelf geleid kunnen worden.

Onze persoonlijkheid opgebouwd uit delen

Je staat er misschien niet zoveel bij stil. Maar je herkent het vast. Onrust in je eigen hoofd. Je bent het intern oneens over iets. Bijvoorbeeld, een deel van jou wil op zondagavond met je familie omgaan en een ander deel wil de komende werkweek gaan voorbereiden en nog een ander deel zou liever iets voor zichzelf doen. Ander voorbeeld: aan de ene kant wil je dat je gezonder eet. Zegt er zomaar een ander deel: “nu toch zeker even niet?”. Welk deel van je krijgt het voor het zeggen?

Het gebeurt niet alleen intern. Je merkt het ook in je relaties. Ben je boos op iemand dan zeg je iets lelijks met die boosheid wat dan ook echt zo voelt. Klaart de lucht op dan voelt het anders, denk je anders en heb je wellicht spijt dat je zo met die boosheid bent omgegaan. Dan probeer je het weer goed te maken. Twee verschillende kanten, ze horen allebei bij jou.

Je hebt je delen nodig

Delen helpen je leven te kunnen leven, voor je inkomen te zorgen, talenten in te zetten, te ontspannen, relaties aan te gaan, jezelf te verzorgen, etc. In balans gaat alles met mate en komen jouw meerdere kanten allemaal aan bod.

Delen kunnen echter ook een beschermende rol krijgen nadat je gekwetst bent. Stel dat je ouders zelden tevreden waren over je en vaak wat op te merken hadden. Dan kan het zomaar zijn dat een deel van jou zich ontwikkelt tot een perfectionist. Als je altijd perfect bent, gaat niemand nog kritiek op je hebben. En een deel ontwikkelt zich tot innerlijke criticus. Gaat er toch iets mis, dan krijg je genadeloos op je eigen kop van je eigen criticus. Weer een ander deel kan je ook helpen om die teleurstelling niet te voelen. Bijvoorbeeld door je aan te zetten om netflix te kijken… urenlang, of een fles wijn op te drinken. Waar je criticus weer geen goed woord voor over heeft. Je kunt ook verstrikt raken in zo’n interactie tussen je eigen delen.

Ieder mens beschermt zich tegen pijn

Iedereen heeft als kind wel de ervaring niet begrepen, beschaamd, ongezien, onbelangrijk of eenzaam te zijn. De ene mens wel meer dan de andere. Deze ervaringen doen pijn. En als kind leren we wat het dichtst in de buurt komt om die pijnen te voorkomen of om ze niet te voelen. Met het vermogen dat we dan hebben. Zo kan een kind zich wegdromen om niet de vele ruzies van ouders te horen. Als tiener kan dit kind ontdekken dat dit nog beter lukt met blowen. Een kind kan zichzelf aanleren om voor de emotioneel onbeschikbare ouder te zorgen zodat het toch nog enige nabijheid voelt met die ouder. Later kan dit zorgen zo gewoon zijn geworden, dat de volwassene ongemerkt en ‘vanzelfsprekend’ een zorgberoep gaat uitoefenen en zo altijd nabijheid van andere mensen te voelen. Een kind dat zeer sturende ouders heeft en weinig over zichzelf te zeggen heeft, ontdekt wellicht dat het wel controle kan hebben over wat het eet. In de volwassenheid kan deze persoon ontdekken dat het zich alleen prettig en veilig voelt bij niet eten.

Twee soorten beschermers

Hoewel leidinggeven vanuit Zelf heel logisch is, worden de meesten van ons gedomineerd door onze beschermende delen. We noemen ze beschermend omdat dit hun intentie is. Het effect van hun handelen kan heel negatieve gevolgen hebben, van verbroken relaties, tot een burn-out, tot kapot gedronken levers.  Er zijn twee typen beschermers:

Voorkomende delen: ze houden je in controle en zijn gericht op je succes. Ze zijn pro-actief. Ze worden ook wel onze managers genoemd. Voorbeelden zijn controlerende, hyperwaakzame, perfectionistische, productieve, organiseer&plannende, claimende of juist afstand houdende delen en piekerende delen. Ze voorkomen in de toekomst dat de pijnlijke problemen uit het verleden zich herhalen.

Blussende delen: ze blussen de pijn weg die toch is ontstaan. Ze zijn re-actief.  Vaak zijn ze niet zo geliefd omdat ondanks hun goede bedoelingen hun gedrag je in problemen en soms in levensgevaar brengen. Voorbeelden zijn alle verslavingen, verdovende of dissociërende delen, woedende delen, zelfverwondende delen. Ze halen ons uit pijn, ongemak, schaamte, ook al duurt dat maar heel even.

Beschermende delen pakken de leiding

Beschermende delen worden aangestuurd door emotionele pijn of de dreiging van die pijn. Wanneer iets te pijnlijk is of wanneer pijn dreigt, bepaalt een beschermend deel zelf, op basis van zijn ervaringen in het verleden. Dus ook als je leidinggevende heel tevreden over is, gaat het perfectionistische deel niet voor een tandje minder. Die wil immers altijd op toekomstige kritiek zijn voorbereid. Vaak heeft je omgeving dit eerder door dan dat je dat zelf ziet.

Als beschermende delen geactiveerd worden, dan zijn ze moeilijk uit hun rol te krijgen. Ze MOETEN je beschermen tegen oude pijn en dit is de ENIGE manier die ze kennen en kunnen. En ze zijn SUPER loyaal naar jou dus zullen je NOOIT in de steek laten. Vandaar dat ze de leiding pakken. Eenmaal getriggerd ze zijn niet te stoppen door andere delen. Het enige waar ze gevoelig voor zullen zijn is jouw Zelf.

IFS: gaan voor leiderschap vanuit Zelf

Een aspect van ons innerlijke systeem is het Zelf, verwant aan de “ziel” of “essentie” waarnaar vaak wordt verwezen in verschillende religieuze en spirituele tradities. IFS wil ons helpen om Zelf-geleid te worden, gekenmerkt door het ervaren van wat Dick Schwartz de 8 C’s noemt:

Nieuwsgierigheid, Kalmte, Helderheid, Mededogen, Vertrouwen, Verbondenheid, Creativiteit en Moed. Opvallend is dat in IFS ons Zelf geen passieve toeschouwer of getuige is. Het is een actieve interne kracht die ons in staat stelt om onszelf te versterken, opnieuw (op) te voeden en te voorzien van middelen.

Het eerste werk van IFS-therapie omvat het identificeren en begrijpen van je beschermers om een ​​relatie met hen op te bouwen. Het doel is om hun vertrouwen te winnen en hen zich veilig genoeg te laten voelen om een ​​”stapje terug” te doen, zodat je Zelf zich kan bezighouden met gewonde delen. Deze delen zijn vaak bevroren in de tijd en zitten nog vast in een verleden. Dit proces kan tijd kosten en kan vereisen dat je met meerdere beschermers werkt voordat je rechtstreeks toegang krijgt tot de gewonde- of traumadelen die zij beschermen. Zodra Zelf met een gewond deel in contact kan komen kan het daarmee in gesprek gaan,  omvat het werk het aanschouwen van zijn verhaal en het helpen loslaten of “ontlasten” van zijn pijn. Wanneer de gewonde delen verzorgd en veilig zijn, laten de beschermers ook hun lasten los, omdat hun beschermende rollen niet langer nodig zijn. Al deze stappen worden verzorgd door het Zelf.

Neem hier contact op als je meer informatie wenst over Zelf-Leiderschap